Συγκεκριμένα: το λογότυπο του Rio 2016 έγινε από την βραζιλιάνικη Tátil Design de Ideias, ενώ η ολυμπιακή γραμματοσειρά – και ναι, υπάρχει μια αποκλειστική γραμματοσειρά – δημιουργήθηκε από την Dalton Maag, μια Αγγλική εταιρεία γραμματοσειρών που έχει ένα δορυφορικό γραφείο στην Βραζιλία. Η διαδικασία αυτή δημιουργεί μια μοναδική περίπτωση μελέτης επάνω στην συνεργασία, στην οποία δύο εταιρίες από διαφορετικές κουλτούρες πρέπει να εξαντλήσουν η μία την άλλη για να δημιουργήσουν τελικά αποτελέσματα που θα τα δουν εκατοντάδες εκατομμύρια κόσμου.

Το Λογότυπο

Όταν ο διευθυντής δημιουργικού της Tátil Design, Frederico Gelli, ανακάλυψε ότι υπήρχαν άλλες 138 εταιρίες που διαγωνίζονταν για να κερδίσουν την προσφορά για τον σχεδιασμό του λογότυπου των Ολυμπιακών 2016, η πρώτη του σκέψη ήταν απλά να παραιτηθεί. «Σκέφτηκα ότι θα ήταν αδύνατον», λέει. Η Ολυμπιακή επιτροπή απαιτούσε να υποβληθεί ένα σχεδόν ολοκληρωμένο λογότυπο, δύσκολο να γίνει χωρίς καθόλου επικοινωνία με τον πελάτη.

Αλλά τελικά αποφάσισε να το δοκιμάσει. Για τους δύο επόμενους μήνες, όλοι στην εταιρία του ενθαρρύνθηκαν για να συμβάλουν με τις ιδέες τους, και το τελικό αποτέλεσμα επιλέχτηκε για το λογότυπο των Ολυμπιακών 2016. «Το λογότυπο δεν δημιουργήθηκε για τους σχεδιαστές αλλά για όλο τον κόσμο,» λέει ο Gelli. «Αντιπροσωπεύει την ενέργεια της Βραζιλίας και πως υποδεχόμαστε τον κόσμο».

Ο Gelli λέει ότι το δυσκολότερο κομμάτι στην όλη διαδικασία ήταν να κρατήσουν την νικητήρια ιδέα τους κρυφή κατά την διάρκεια των τεσσάρων μηνών μεταξύ της επιλογής και της ανακοίνωσης από την Ολυμπιακή επιτροπή της επίσημης ανάθεσης. Μόνο 10 άτομα από την εταιρία του Gelli ήξεραν, και έτσι αυτός και οι 9 συνάδελφοί του δημιούργησαν μια ψεύτικη εργασία πάνω στην οποία υποτίθεται ότι δούλευαν. Δόθηκε τόσο μεγάλη έμφαση στην μυστικότητα που έφτασαν στο σημείο να δημιουργήσουν έναν αποκλεισμένο χώρο στο εργαστήριο όπου η πρόσβαση ήταν εφικτή μόνο με κλειδαριά δακτυλικών αποτυπωμάτων. Τώρα που τα νέα μαθεύτηκαν, ο Gelli είναι πολύ πιο πρόθυμος να αποκαλύψει λεπτομέρειες σχετικά με την εργασία. Παρακάτω μας ξεναγεί στις διαδικασίες της εταιρίας του.

Η έμπνευση

«Είχα την ιδέα του τρισδιάστατου λογότυπου όταν κολυμπούσα στην ακτή Ipanema» λέει ο Gelli. «Ήμουν κάτω από την επιφάνεια του νερού, και όταν ανέβηκα επάνω είδα το Dois Irmãos (τον Λόφο των Δύο Αδελφών, φωτογραφία). Και είπα, είμαστε καταμεσής στην πόλη της γλυπτικής, πρέπει να κάνουμε ένα εναρμονισμένο λογότυπο. Όλες οι καμπύλες στα σχήματα του λογότυπου προέρχονται από τα βουνά του Rio de Janeiro – όχι μόνο από το Ζαχαρένιο Βουνό, αλλά από όλα τα βουνά».

Αναφορικά με το Σχέδιο του Απείρου - «Infinity Design»

«Αυτό είναι ένα αρχέτυπο. Συναντάς αυτό το σύμβολο μέσα σε σπήλαια ηλικίας εκατομμυρίων ετών και στα σύγχρονα σχολεία. Αυτό είναι που κάνει το λογότυπο τόσο δυνατό διότι έχει μια θετική έννοια σε όλες τις κουλτούρες – σχετικά με ένωση και δύναμη. Οι άνθρωποι βλέπουν και πολλές άλλες διαφορετικές έννοιες μέσα σ’ αυτό που δεν βάλαμε εκεί εκ προθέσεως. Ο δήμαρχος του Ρίο είπε ότι μπορούσε να δει το Ρίο μέσα σ’ αυτό,» λέει ο Gelli γελώντας, «Τι;»

Πόσο Σημαντική ήταν η Εφαρμογή της Mοντελοποίησης 3D κατά την Διαδικασία

Παρόλο που η Tátil είχε μια 3D άποψη από τα παλιότερα σκίτσα της, το λογότυπο γεννήθηκε σε γραμμική αναπαράσταση διότι αυτή θα ήταν και η κύρια εφαρμογή του. Παρόλα αυτά, μόλις η ομάδα δημιούργησε το τελικό σχήμα του λογότυπου, η Tátil ξαναπήγε πίσω στην 3D μοντελοποίηση για να δει πως θα φαίνεται το λογότυπο σε μορφή 3D και για ν’ ανακαλύψει νέες πιθανές εφαρμογές του σχήματος. «Θέλαμε ο κόσμος να μπορεί να δει την 3D ουσία στην 2D έκδοση» εξηγεί ο Gelli.

Σχετικά με το Μοτίβο των Χρωμάτων

«Έχουμε μια πολύχρωμη πόλη και κουλτούρα. Τα χρώματα είναι συνδεδεμένα με την φύση μας. Το πράσινο είναι συνδεδεμένο με το γειτονικό μας δάσος Tijuca, ένα από τα μεγαλύτερα του κόσμου. Το μπλε αντιπροσωπεύει τον ωκεανό μας που μας εμπνέει. Και το κίτρινο/πορτοκαλί προέρχεται από την ζεστή μας θερμοκρασία.

Η Μεγαλύτερη Πρόκληση.

Έχοντας σταθεροποιήσει το λογότυπο, το επόμενο βήμα ήταν να σχεδιαστεί μια περιορισμένη σειρά χαρακτήρων λογότυπου. Η συνολική γραμματοσειρά επρόκειτο να αναπτυχθεί από άλλη εταιρία, οπότε η Tátil έπρεπε να εστιάσει σε μια κομψή και οπτικά συμβατή για να συνοδεύει το “Rio 2016”.

«Στην αρχή είχαμε ένα δυνατό σύμβολο λογότυπου, και αποφασίσαμε να κάνουμε τις γραμματοσειρές πολύ απλές χωρίς προσωπικότητα για να δημιουργήσουμε ένα βάθρο για το σύμβολο», λέει ο Gelli. «Το λογότυπο ήταν ο πρωταγωνιστής και η γραμματοσειρά το προέβαλε για να είναι το αστέρι. Αλλά η αντίδραση από την επιτροπή σχεδιασμού των Ολυμπιακών υπέδειξε ότι η γραμματοσειρά να έχει το ίδιο DNA μα το λογότυπο. Έτσι προσλάβαμε στην ομάδα μας ένα πεπειραμένο τυπογράφο που σχεδίασε σε χαρτί 150 διαφορετικούς χαρακτήρες για να δούμε αν μπορούσαμε να βρούμε ένα που να έχει το ίδιο DNA με το σύμβολο του λογότυπου – τις καμπύλες, την φύση, το σχεδιασμό των χαρακτήρων – πριν επιλέξουμε αυτό που καταλήξαμε τελικά».

Η Γραμματοσειρά

Περίπου 18 μήνες μετά την ανάπτυξη του λογότυπου Rio 2016 από την εταιρία Tátil Design, η εταιρία Dalton Maag έλαβε την εντολή να σχεδιάσει ολόκληρη την γραμματοσειρά. Η συνάντηση με την Dalton Maag έγινε με μυστικότητα τύπου Τζέημς Μποντ. Ο Διευθυντής δημιουργικού της εταιρίας Fabio Haag νόμιζε ότι θα συζητηθεί κάποιο εταιρικό έργο, και του αποκαλύφθηκε ότι αυτό το έργο ήταν στην πραγματικότητα οι επερχόμενοι Ολυμπιακοί Αγώνες.

«Οι εντολές μας για την γραμματοσειρά ήταν να είναι ένα ακριβές αντίγραφο των χαρακτήρων στο λογότυπο» λέει ο Maag, που ήξερε ότι θα ήταν μια πρόκληση λόγω της αντίστροφης δημιουργικής διαδικασίας. «Συνήθως σχεδια΄ζεις πρώτα την γραμματοσειρά και μετά το λογότυπο.» προσθέτει. Ο Dalto Maag είχε 3 γράμματα – R-I-O-- και 4 νούμερα –2-0-1-6—για να χρησιμοποιήσει σαν υπόδειγμα. Ιδού πως ο Haag και η 6μελής ομάδα του δημιούργησαν τα υπόλοιπα γράμματα του αλφαβήτου του 2016 και τους ειδικούς χαρακτήρες – περίπου 500 σε σύνολο.

Η πρόκληση

«Η διαφορά μεταξύ του λογότυπου και της γραμματοσειράς είναι στο ότι, σε ένα λογότυπο, ο συνδυασμός των γραμμάτων είναι καθορισμένος, αλλά σε μια γραμματοσειρά, κάθε γράμμα πρέπει να στέκεται όμορφα δίπλα σε οποιοδήποτε άλλο και να ταιριάζει,» λέει ο Haag. «Στο λογότυπο, κάποιοι χαρακτήρες είναι πολύ ρευστοί, όπως το “R” και το “2”, αλλά το “1” είναι πολύ ευθύ και το “o” πάνω σε μια απότομη γωνία. Η μεγαλύτερη μας πρόκληση ήταν να βρούμε μια ισορροπία που θα δούλευε σαν ένα αρμονικό σύστημα.»

Πως ξεκίνησε ο Dalton Maag

«Θα μπορούσε να πει κανείς ότι είχαμε ήδη τα γράμματα “R”, “i” και “o” και θέλουμε να κάνουμε γράμματα που να τους μοιάζουν, οπότε μπορούσαμε απλά να επεκταθούμε πάνω σ’ αυτά. Αλλά το ζόρικο ήταν ότι δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα ίδια γράμματα διότι μπορεί να μην συνδέονταν, ή να μην είχαν το ίδιο βάρος και αναλογίες με τα υπόλοιπα γράμματα του αλφαβήτου. Έτσι ξεκινήσαμε να χρησιμοποιούμε διάφορες λέξεις – ‘passion’ και ‘transformation’— που είχαν πολλαπλά δίψηφα για να δούμε πως ένα γράμμα μπορούσε να συνδεθεί και να ταιριάζει με ένα άλλο.»

«Η επιλογή των κατάλληλων λέξεων ήταν το κλειδί της επιτυχίας αυτής της άποψης,» συνεχίζει ο Haag. «Εδώ κάτω βλέπετε την λέξη “Paixao” (πάθος) και ακριβώς από κάτω βλέπετε πολλές ομοιότητες στο “Rio 2016”. Στην συνέχεια επινοήσαμε 23 διαφορετικές γραμματοσειρές και αρχίσαμε να τις συγκρίνουμε μεταξύ τους χρησιμοποιώντας την λέξη “Paixao”. Κατόπιν, στην 24η γραμματοσειρά, την ηρωική γραμματοσειρά, χρησιμοποιήσαμε την λέξη “Transformação” (μετατροπή) διότι είναι ένα τριπλό σύμπλεγμα του “s”, “f” και “o”, το οποίο εξουδετερώνει το “1” και το “6” στο Rio 2016.”

Αντιμετώπιση Προβλημάτων

«Άλλη μεγάλη πρόκληση ήταν η βελτίωση του τρόπου που συνδέονται τα γράμματα, σαν να υπήρχε διαφορά μιας ενότητας, δεν ήταν αρκετά καλό. Έπρεπε να κάνω μεγάλου μεγέθους γράμματα σε μεγάλες εκτυπώσεις, και μετά να αλλάξω την σύνδεση μεταξύ των γραμμάτων, και μετά να πάω στον υπολογιστή και να κάνω την αλλαγή στην μικρότερη γραμματοσειρά. Για να μπορεί μια γραμματοσειρά να φαίνεται σαν χειρόγραφη και αυθόρμητη, σχεδιάσαμε πολλούς εναλλακτικούς χαρακτήρες. Υπάρχουν δύο εκδόσεις από ‘b’, ‘d’, ‘p’ και ‘g’ και η έκδοση που χρησιμοποιείται βασίζεται σε ποια γράμματα προηγούνται και έπονται, έτσι ώστε οι συνδέσεις να φαίνονται φυσικές.»

Η Σπουδαιότητα των Σκίτσων

«Για να αντιληφθούμε πως έπρεπε να μοιάζει η γραμματοσειρά, ήταν σημαντικό να καταλάβουμε πως ήταν γραμμένη. Συνειδητοποιήσαμε ότι η αναπαραγωγή του λογότυπου δεν ήταν σαν γράψιμο με πένα, αλλά πινελιές και μεγάλες γρήγορες κινήσεις. Για παράδειγμα το ‘n’ είναι σαν ένα κύμα. Οπουδήποτε σε μια γραμματοσειρά κλασσικού χειρόγραφου θα υπήρχε ένα ίχνος, σαν κοτσάνι, και τότε θα γυρνούσες πίσω και θα έκανες μια σύνδεση – χωρίς λεπτότητες, ούτε μικρές καμπύλες. Τα πάντα είναι μεγάλα και φαρδιά. Μέσα από την εφαρμογή σε χαρτί ήταν πολύ σημαντικό να δει κανείς πως είχε γραφτεί το αυθεντικό λογότυπο και να ανακαλύψει το σκεπτικό της, για να συμπεράνει πως κατέληξε σε αυτά τα γράμματα.

III. Η Παραλαβή «Σ’ αυτό το έργο ήμασταν υπερβολικά προσεκτικοί για να γίνει σωστά, διότι θα το δουν δισεκατομμύρια άνθρωποι. Αλλά δεν αντιμετωπίσαμε το έργο διαφορετικά από τα άλλα που δουλεύουμε. Πίστευα ότι θα «πιάναμε την ιδέα» πολύ γρηγορότερα, διότι γνωρίζαμε το σχέδιο και χρειαζόμασταν μόνο να αναπτυχθούμε επάνω του. Δεν είχαμε συνειδητοποιήσει ότι θα χρειαζόταν να δημιουργήσουμε 23 διαφορετικές εκδόσεις για να το πετύχουμε. Η γραμματοσειρά είναι ιδιοκτησία του πελάτη, καθώς είναι ένα βασικό περιουσιακό στοιχείο της ταυτότητάς του, άρα δεν μπορεί να αδειοδοτηθεί. Έχοντας πει αυτό, αναφέραμε αυτό σαν να ήταν ένα οποιοδήποτε έργο για μια ιδιωτική εταιρία και πληρωθήκαμε σωστά.»

CoffeeSpots.gr
Ιστοσελίδα | Περιοδικό | Ραδιόφωνο
Ομορφότερο | Γρηγορότερο | Μεγαλύτερο